5. Persoonlijke verwerking Stotteren

Als persoonlijke verwerking heb ik een kort interview gedaan met mijn zus, Ina die stottert sinds de 3de kleuterklas en met Michiel, die ook sinds de lagere school hier rekening mee moet houden. Ik vond het interessant om echt via de 'experten' te weten te komen wat ik als leerkracht beter kan doen om hen te ondersteunen. 

Was er aandacht op school voor het stotteren?

Ina: In de lagere school waren voor zover ik mij herinner verschillende aanpassingen. In het middelbaar vielen deze aanpassingen weg. Tijdens spreekbeurten kreeg ik minder punten op vlot en duidelijk praten terwijl er in de lagere school rekening mee gehouden werd.

Michiel: Ik kan me nog goed herinneren dat de meester van het 4de leerjaar mij hard geholpen heeft. Teksten voor spreekbeurten of spreekoefeningen werden samen voorbereid. Ik moest nooit lezen als ik het niet wist en ook mijn ouders hadden een nauw contact met deze meester. 

Welke aanpassingen had jij als leerling graag willen krijgen zodat je je goed voelde in klas?

Ina: Ik weet niet of echt veel extra aanpassingen nodig zou hebben. In het middelbaar zouden er toen wel wat aanpassingen extra gemogen zijn maar in de lager school werd er telkens goed mee omgegaan. Ik had het gevoel dat ik goed begrepen werd en dat ze wisten wat ze konden doen om mij te ondersteunen.

Michiel: Misschien tijd om er in de klas over te praten? In het vierde is dit dan wel gebeurd maar ik had misschien liever gehad dat die elk jaar opnieuw gebeurde. 

Ben je buiten het school naar de logopedie geweest?

Ina: Ja, heel het eerste leerjaar ben ik om de twee weken naar de logopediste gegaan. Mijn ouders moesten elke maandagavond voor een trimester ook naar de logopediste om te leren omgaan met stotteren. Zij haalden daar tips uit voor thuis en eventueel ook voor op school. 

Michiel: ...

Hoe sta je er nu tegenover?

Ina: vroeger was het moeilijk omdat je niet goed weet wat anderen er van denken maar momenteel weet ik hoe je ermee moet omgaan en weten ook de meeste vrienden van mij dat ik stotter. Dat maakt het aangenamer om rustig te kunnen praten. 

Michiel: Ik ben vooral opgelucht dat ik het nu minder heb dan vroeger en dat mijn leerkracht van het 4de leerjaar mij hard geholpen heeft. Al is het maar alleen om mij er niet meer onzeker over te voelen. Sindsdien heb ik er ook veel minder last van. 

Heeft het invloed binnen uw sociaal leven? Zijn er dingen die je vermijd omdat je weet dat dat moeilijker is?

Ina: Klanken vermijden, niet bestellen in een restaurant, woorden veranderen in zinnen (toneel scouts), automatisch, tekst voorbereiden als je praat voor een grote groep, verschillende van sociale groep, weten mensen het of weten ze het niet? Vermoeidheid maakt het erger. Tussenwoordje 'zo' gebruiken om klanken te onderscheiden. 

Michiel: soms niet kunnen bestellen wat je wilt, nooit onvoorbereid spreken in grote groep, ...

Zijn er dingen die je absoluut niet aangenaam vindt als mensen dat toen terwijl je stottert? Dingen waar wij op kunnen letten als wij in contact komen met stotteren?
Er werd ons bijvoorbeeld verteld dat de meesten het niet aangenaam vinden als je hun zinnen verder aanvult. Geld dat bij voor jou ook?

Ina: Ik vind het lastig als mensen mij na beginnen te doen. Vaak zijn dit wel de mensen die nog niet weten dat ik stotter. Maar toch kan ik mij hier heel lastig over voelen. 
Ook als ze zinnen aanvullen, word ik lastig omdat ik dan het gevoel heb dat het allemaal sneller vooruit moet gaan. Bij sommigen kan ik dit wel verdragen omdat ze weten wanneer het past. 

Michiel: Goh, niet veel dingen vind ik echt lastig. Ja als ze er mopjes overmaken is dat niet altijd even plezant maar het is niet dat ik dat erg erg vind. Ik vind het vaak aangenamer als ze mijn zinnen aanvullen. Natuurlijk kan dit niet van iedereen accepteren en hangt ook de manier waarop sterk af van of ik het aankan. Ze moeten mij vooral laten uitspreken en laten zien dat ze het niet erg vinden als ik zou stotteren. 

Uit de lessen en uit de gesprekjes met Ina en Michiel haalde ik dan verschillende tips dit ik graag in de klas zou willen toepassen als ik een leerling heb die stottert.

Kringgesprek: spreekstok, niet als eerste, geen onverwachte vragen
Spreekbeurt: voor de klas of alleen, samen voorbereiden, andere doelen (vlot en duidelijk)
Mondeling examen: schriftelijk voorbereiden, open communicatie, tijdsdruk wegnemen
Hardop lezen voor de klas: op voorhand lezen, melden wat hij moet lezen
Start nieuw schooljaar: voorstellen, duidelijk laten zien dat je deur opstaat voor gesprekken
...